امر به معروف عارفانه معروف بن فیروز کرخى ، مشهور به معروف کرخى ، از زاهدان و صوفیان نامدار قرن دوم هجرى است .ولادتش در محله کرخ بغداد بود و به دست امام هشتم ، على بن موسى الرضا(ع ) توبه کرد و به مقامات بالاى عرفانى رسید .به نیکوکارى و خدمت به مردم مشهور بود . وى در سال 200 هجرى قمرى درگذشت .
نقل است که روزى با جمعى مى رفت . جماعتى از جوانان فاسد و گنه کار را دیدند . وقتى به لب دجله رسیدند، یاران گفتند یا شیخ دعا کن تا خداوند این جوانان را که در فساد غرق اند، در دجله غرق کند و شومى آنان را از سر مردم شهر بردارد .
معروف کرخى گفت : دست هاى خود را بالا برید تا دعا کنم و آمین گویید . یاران دست هاى خود را بالا بردند تا دعاى شیخ را علیه آن جوانان تبه کار، آمین گویند . شیخ گفت : الهى !چنان که این جوانان را در این جهان ، عیش و خوشى دادى ، در آن جهان نیز در عیش و خوشى در آر.
اصحاب حیرت کردند و گفتند: یا شیخ !این چه دعایى است که مى کنى ؛ ما سر آن را ندانیم . گفت : بایستید تا بر شما آشکار شود.
چون گذر جوانان بزه کار بر شیخ افتاد، حالتى در آنان رفت . جام هاى شراب را شکستند و هر چه از آلات گناه نزد آنان بود بر زمین نهادند . سپس بر جمله آنان گریه غالب آمد و بر دست و پاى معروف افتادند و توبه کردند.
شیخ رو به اصحاب کرد و گفت : دعاى من در حق آنان ، مستجاب شد . اگر بر همین توبه از دنیا روند، عیش آن جهانى آنان ، تاءمین است و تضمین . آیا این بهتر از آن نبود که شما مى خواستید؟ | 
